ژیان؛ از دیروز تا امروز

این روزها ژیان 60 ساله می شود، بله دوستان این روزها این شیر پیر 60 سالگd خودش رو برگزار میکنه تا بگوید من همچنان هستم و دود از کنده بلند می شود.

خیلی وقت هست خودروهایی که اسم پر ابهت ژیان رو یدک می کشند از سطح شهر های ما جمع شدن و جاشون رو به مثل هایی هم چون”"ژیان ماشین نمی شه ، باجناق فامیل”" دادن، اما کسی نیست روزگاری رو به یاد نیارد که همین ژیان بهترین خودروی ایران هم بود حداقل در رنج قیمت خودش.

ولی سرگذشت ژیان:

امسال شصتمین سالگرد تولید نخستین اتومبیل فرانسوی سیتروئن Citroen 2CV (یا همان ژیان که در سال 1347 توسط شرکت سایپا در ایران مونتاژ شد) است. خودروی ژیان در فرانسه با نام “دوژوو” (”Deux Chevaux”) معروف است، دو ژوو در زبان فرانسوی به معنای “دو اسب” است که بیانگر قدرت دو اسبی این خودرو در مقیاس فرانسوی است.

شاید هنگامی که این خودرو برای اولین بار در نمایشگاه خودروی پاریس در هفتم اکتبر سال 1948 رو نمایی شد هیچ کس فکر نمی کرد تا بیست سال این خودرو از محبوب ترین و پر فروش ترین خودروهای فرانسه باشد.

کارشناسان در آن زمان ورود و موفقیت این خودروی دو سیلندر در بازار را بسیار خنده دار می دانستند اما پس از موفقیت چشمگیری که این خودرو در عرصه بازار اتومبیل به دست آورد همگان را شگفت زده کرد.

شرکت سیتروئن طی سالیان متمادی یا ایجاد تغییراتی مدل های جدید ژیان را به بازارها معرفی کرد تا بالاخره آخرین مدل آن در سال 1990 به جهان خودرو معرفی شد.

از روز هفتم October 1948 که برای نخستین بار در 35 امین نمایشگاه اتوموبیل پاریس به نمایش گذاشته شد و امریکاییها به طعنه به آن “tin can” (قوطی حلبی – یا بقول ما ایرونیها: لگن) ، آلمانی ها به آن اردک کوچک ، و انگلیسی ها به آن حلزون نام نهادند، تا سال 1990 میلادی در حدود5 میلیون دستگاه ژیان را فروختند و یک صف طولانی5 ساله برای خرید دستگاه نو آن در بین خانواده ها و مردم کم درآمد و اکثرا کشاورز یا جوان فرانسوی وجود داشت و به همین دلیل بود که ژیان های دست دوم را گرانتر و حتی دو برابر قیمت نوی آن می خریدند تا 5 سال در نوبت نمانند!! نمونه های اولیه ( Prototype ) ژیان را فرانسوی ها از ترس اینکه آلمان ها و هیتلر از آنها بعنوان نمونه های ماشینهای نظامی استفاده نکنند در چند مزرعه قایم کرده بودند که بعداز جنگ از زیر خاک بیرون آورده شدند!

مدل های اولیه ژیان فقط یک چراغ جلو داشت و با هندل روشن می شد (جلوی پایین کاپوت)، بعدها دوچراغه شد و دارای استارتر مدل امروزی گشت، ظاهرا مدل  اولیه آینه بغل هم نداشته است!

ژیان فرانسوی و فولکس قورباغه ای ( بیتل BEETLE ) آلمانی :

دو قارقارک کوچولوی ارزان قیمت زمان جنگ جهانی دوم بودند که تقریبا هیچ نیازی به تعمیر نداشتند و همین باعث کسادی بازار کارخانه های اتومبیل سازی شده بود و ازین بابت ناراحت بودند و به همین دلیل بود که تولیدش را متوقف کردند. اما برای مردم اکثرا روستایی و فقیر فرانسه زمان جنگ دوم جهانی بسیار هم مناسب بود و می توانستند هم با آن سبد های تخم مرغ و گوسفند ها را کیلومترها در جاده های خاکی و پر دست انداز به بازار ببرند و هم با آن به گشت و گذار و پیک نیک بروند و هم اینکه صندلی عقبش را درآورده و در پارکها و پیک نیک ها بعنوان نیمکت از آن استفاده کنند.

ژیان که نام فرانسوی اش 2 CV است امروزه بعنوان یک کالای آنتیک و بسیار گرانقیمت و در عین حال نوستالژیک و خاطره انگیز و اسطوره و افسانه ( myth و legend ) بشمار می رود. از آنجا که هیچ نیازی به تبلیغات نداشت روز اول از روزنامه نگاران برای مراسم پرده برداری از آن دعوتی نشد به همین دلیل بود که ژورنالیست ها که بهشون بر خورده بود سعی در مسخره کردنش کردند و مثلا امریکاییها که زیاد هم با فرانسوی ها آبشون توی یک جوی نمی رود – بخاطر ضعفی که فرانسوی ها در مقابل هیتلر نشان دادند- متلک پراکنی کرده و به ژیان لقب قوطی باریک ( و یا چتری که 4 چرخ داره ‘Umbrella on wheels’ ) داده و به طعنه می گفتند : Does it come with a can opener ( در قوطی بازکن هم باهاش می آید؟)…

ژیان نه تنها اولین اتومبیل سازگار با محیط زیست بود ( از لحاظ مصرف خیلی کم بنزین ) بلکه صنعت اتومبیل سازی آن زمان را هم متحول کرد و لقب اتومبیل مردمی ( THE people’s car ) را از آن خود کرد. حتی در سال 1958 مدل جدیدی به نام صحرا ( “Sahara” 4×4 2CV ) با دو موتور – یکی برای چرخ های عقب و یکی برای جلو – ساخته شد. ژیان ها اولش فقط در یک رنگ خاکستری تولید می شدند ولی بعدها رنگهای شاد و متنوع – زرد و قرمز و غیره – هم اضافه شدند. داشبرد بسیار ساده، صندلی های بدون پشتی ، و موتوری که با آب سرد می شد.

ولی این شیر پیر باز هم تصمیم به برگشت دارد، قرار است شرکت سازنده ی این خودرو جدیدترین مدل های آن را  تا سال 2012 به بازار عرضه کند؛ ببینید:

این خودرو جدید مجهز به شیشه پانورامیک PANAROMIC GLASS یا سقف پارچه ای بوده که می تواند همچون مدل های قدیمی به سمت عقب جمع شود . کاپوت این خودرو به طور کامل یاد آور مدل اصلی می باشد , در حالی که چراغ های جلو با گلگیر های بغل یک پارچه شده اند. بازگشت ژیان می تواند شروعی مجدد برای شرکت سیتروئن در طراحی خودرو های مدرن باشد.

واین هم جدیدترین طرح ژیان:

این خودرو از به روزترین تکنولوژی ساخت و تولید در کنار مدیریت هزینه ساخت بهره می‏گیرد و با توجه به بازار هدفی که برای این مدل و نسل فعلیش c2 مشخص گردیده، سعی شده تا قیمت تمام شده پایینی را برای مصرف‏کننده به ارمغان آورد. اما این نکته به بهای کاستن از کیفیت تولید، ایمنی و … تمام نشده است. بر طبق آخرین اخبار منتشره 2 cv جدید مراحل پایانی طراحی، مدل‏سازی و ساخت نمونه‏های پیش تولید را پشت سر گذاشته و می‏رود تا قابلیت‏های خود را روی جاده و نه صفحه کامپیوتر به نمایش بگذارد.

 سعی شده تا مدل تولیدی با حداقل تفاوت‏های ظاهری نسبت به کانسپت به مرحله نهایی تولید برسد، هر چند وضعیت رکاب‏های جانبی در قسمت زیرین در عقب و کوچکی ابعاد درهای عقب نکته‏ای است که به نظر مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. طول کلی 2 cv جدید در حدود 3/5 متر خواهد بود و خلاء مابین دو مدل c1 و c3 را در خانواده سیتروئن پر خواهد کرد.

تهیه کننده:محمد امین علیزاده